KAMATAY HAN USA NGA BANTUGAN NGA UP BOTANIST NGAN DUHA NGA KAUPOD HINI HA KANANGA, LEYTE USA NA LIWAT NGA BLANDER HAN 19TH IB PA

TACLOBAN CITY – Diri la yana nahitabo an kapareho nga sitwasyon han mamatay an usa nga kilala nga Botanist han UP Diliman nga hi Dr. Leonardo Co ngan duha pa nga kaupod hini hadton nakalabay nga November 15, 2010 alas dose traynta (12:30nn) han udto ha Sitio Malinao, Brgy. Lim-ao, Kananga, Leyte han maigo hira han mga bala han pusil han gin-aalegar nga nahitabo nga engkwentro han mga taga 19th IB Philippine Army  ngan New Peoples Army (NPA).

“An kinaiya han berdugo nga 19th IB PA in lumakbay yana nga panahon ni Pres. Aquino tikang han masirom nga administrasyon ni Arroyo, diri pa ngani nahahatag an hustisya han pito nga pinanmatay nga mga parag-uma ha San Agustine, Palo, Leyte han mga taga 19th IB PA diin ginsuspetsahan nga mga NPA ngan una kuno nga nagpabuto han pusil ha mga sundalo, aadi na liwat ini nga makangingirhat nga panhitabo,” pagsaysay ni Nestor Lebico, Secretary General han SAGUPA-SB.

Pagmalatumat pa ni Lebico nga mga empleyado han Energy Development Corporation (EDC), usa nga kunsultant, parag-uma ngan mga nag-intern nga studyante ha cebu para kunta magtirok hin mga specimen han mga naninilikado na nga kahoy (endangered species of trees) ha nasabi nga lugar, ngani an tulo nga studyante in missing pa ha pagkayana.

Pahayag pa ni Lebico nga waray hataas nga pagtagad an Militar ha mga sibilyan, an nahitabo nga Palo Masaker in diri maikakalirong nga tinuyo, kapareho ini han gin-aaligar han mga sundalo nga kuno mayda presensya han mga NPA ha lugar, imbes an kamatuoran in mga parag-uma nga nagbabalik-uma ha tuna nga gin-agaw han usa nga agaron maytuna.

Dugang pa ni Lebico nga an maiha na nga ginrarason nga mayda presensya han NPA ha lugar ha sugad hini nga mga panhitabo in hugas kamay nala han mga militar kay maaram an katawhan nga an Palo in waray mga NPA ngan mismo yana nga panahon ginsusumat han aton mga sundalo nga an Leyte nga Probinsya in insurgency free ngan usa pa, SOP han mga militar nga magka-ada patrolya ha vicinity han EDC kay usa ini nga importante nga ginbabantayan nga instolasyon han gobyerno.

“Basar han pahayag ni Lt. Col. Federico Tutaan, an Commanding Officer han 19th IB PA, in una nga nagpabuto an iya tropa ngan nakita ngan nabatian han iya tropa an tingog han mga gin-aalegar nga NPA, an imposible hini kay-anu nga waray makita ngan mabati-i liwat an tingog han mga sibilyan ha lugar kun tuod man nga nagkaada hin engkwentro?,” dugang pa ni Lebico.

“Nananawagan kami hin hustisya han mga biktima han masaker ha Palo, Leyte labi na nga yana nga November 21, 2010 an ika-5 ka tuig nga paghinumdom hana aton mga martir ug sugad man han bag-o pala nga makangingirhat nga panhitabo kanda Dr. Leonardo Co ngan duha pa niya nga kausa,” pagtatapos ni Lebico.###

ANOMALIYA HA PAGKUHA HAN PERMIT HAN KOMPANYA HAN MINA NAGPAPADAYON

TACLOBAN CITY – Hain na an “Matuwid na Daan” kun nagpapadayon la gihapon an haluagan ngan makahiribang nga pagmimina ha aton rehiyon? Asya ini an dako nga pakiana han katawhan han rehiyon-8 ha mga nagdudumara han aton gobyerno diin nagpapabilin la gihapon an mga anomaliya ha pagkuha han permit han pagmina ha usa nga local government unit o LGU.

Kakulop nga adlaw (Nov. 9, 2010) in ginreklamo na liwat hin usa nga board member han probinsya han Leyte nga hi BM Apostol han 2nd district an pagbaliwaray ha LGU ngan mga tawo hiunong han pagtaga-mina ha ira lugar, diin nahibaruan nala han LGU han Tabon-Tabon, Leyte nga naghahatag na an usa nga mining company hin kuno kita kabahin han pagmina ha ira lugar nga waray kahibaruan mismo an LGU nga naghatag hira hin permiso kabahin hini.

“Napapanahon na nga magpakita an administrasyon ni Pres. Aquino hin seryoso nga baton ha katawhan Pilipino labi na ha aton rehiyon diin ginpoporopot-an na liwat han makahiribang nga pagmimina labi na nga ha pagkayana nga panahon in naatubang kita hin damo nga mga hulga han nag-aalburuto nga kalibungan tungod han grabe ngan paspas nga pagkaruba hini” pahayag ni Nestor Lebico, Secretary- General han SAGUPA-SB.

Pagmalatumat pa ni Lebico nga usa an Tabon-Tabon, Leyte nga sakop han 247,433.95 ka ektarya hin tuna nga gin-aplikaran ngan nahatagan na hin Meneral Production Sharing Agreement o MPSA ha bug-os nga rehiyon labot pa han mga bag-o nga aplikasyon tikang han October 2010.

Dugang pa ni Lebico nga ha nakalabay pala nga Nobyembre 1, 2010 in nagpagawas mismo an ngatanan nga mga Obispo ha bug-os nga rehiyon-8 para tipahan an pagmimina ha aton rehiyon ha pangunguna ni Most Rev. Archbishop Jose Palma han Diocese of Palo.

“Kinahanglan tagan hin seryoso nga pag-imbestiga han aton mismo mga LGU ug sugad man mismo an Mines and Geoscience Bureau o MGB kabahin hini nga mga anomalya labi na an pirme nahirereport han mga tawo nga sege na an pagdinara han aton mga mineral ha gawas han aton nasud pinaagi hin barko ha Leyte ngan Samar, ug sugad man nga tindugan han aton mga lider an panawagan han Simbahan ngan katawhan nga undangon na ini nga pagmimina ha aton rehiyon,”  pagtatapos ni Lebico.###

NANGANGAIN AN SOBRA NGA BUGAS?

TACLOBAN CITY – Dako nga pakiana han mga parag-uma ha bug-os nga rehiyon-8 kun nangangain an ginsesering han aton regional director han Department of Agriculture o DA nga hi Dir. Leo P. Caneda nga pirme kita mayda sobra la gihapon hin production ha humay bisan paman mayda naabot nga kalamidad ha aton dapit, dida han interview ha iya ha lokal nga radyo duha (2) kaadlaw na an nakalabay.

“Bisan pa man nagsosobra kita hin bugas kun nagpapadayon man la gihapon an kawarayan kalugaringon tuna nga gin-uumhan han mga parag-uma, magpapadayon la gihapon an pag-awas hini nga mga humay ha mga kamot han dagko nga agaron maytuna ngan dagko nga negosyante ha humay ngan sugad padayon nga lubog ha utang an mga kablas nga parag-uma tungod han hataas nga plete ha tuna ngan nagpapadayon nga hataas nga gastos ha pag-uma labi na an hybrid rice nga usa la ka bises pagtanom nagagamit ngan hataas nga presyo han abono,” pahayag ni Nestor Lebico, Secretary General han SAGUPA-SB.

Pagmalatumat pa ni Lebico nga ginpahayag pa ni Dir. Leo P. Caneda han DA nga target pa ngani han departamento an 1.04 Million ka tonelada hin humay yana nga tuig 2010 o 14% darudako han naglabay nga tuig han 2009.

“Masayon gad la an pagyakan kun nagsosobra kita hin pagkaon, an makuri batunon ngan solusyunan han aton mga opisyal han gobyerno kun nangangain man ini labi na an hinungdan kay-ano nga haluagan man la gihapon an kagutom han katawhan ha aton rehiyon,” pagtatapos ni Lebico.###

PAGSALUDO HAN MGA MARTIR HAN PAKIGBISOG HAN TINUOD NGA REPORMA HA TUNA

TACLOBAN CITY – Ginsasalin-orog han katawhan Pilipino an adlaw han mga patay yana nga Nobyembre 1 ngan 2, sugad man naghahatag hin hataas nga pagsaludo an SAGUPA-SB han mga martir han katawhan Pilipino nga nakigbisog para han tinuod nga reporma ha tuna ngan hustisya.

“Diri mawawara an ginpakita nga kaisog ngan paghigugma han aton mga martir han makatadungan nga  kawsa nga padayon ginpapakigbisog han katawhan ha rehiyon-8, magpapadayon an ira bulawanon nga hinumduman diri la han ira mga minahal nga mga pamilya kundi ha masa nga nakikigbisog para han tinuod nga reporma ha agraryo ngan industriyalisasyon,” pahayag ni Nestor Lebico, Secretary-General han SAGUPA-SB.

Pagmalatumat pa ni Lebico nga yana manta nga bulan paghihinumdumon naton an nahitabo nga pagmasaker han mga sundalo ha aton kabugtuan nga mga parag-uma ha San Agustin, Palo, Leyte diin naghalad hin pito (7) nga kinabuhi an aton mga kablas nga parag-uma tungod han pagdepender han ira tuna ug pakabuhian.

“Kasumpay han aton pagpasidungog han aton mga martir an padayon ngan waray kaguol nga pagserbe ha katawhan Pilipino labi an pagkakaada hin tinuod nga reporma ha tuna ngan mas magmamahinungdanon an ginhalad han aton mga minahal ha kinabuhi nga nakigbisog kun igpapadayon naton an ira prinsipyo para han kaupayan han aton sosyedad labi na yana nga panahon diin nakikita naton an grabe na liwat nga militarisasyon ha kabaryuhan,” pagtatapos ni Lebico.###